1. Wohing kasusastran Jawa kang nyaritakake lakune paraga ing saperangan urip kang nabet (berkesan) lan biasane ora luwih saka 5000 tembung diarani …..
a. Novel
b. Cerkak
c. Cerbung
d. Cergam
2. Tokoh ing cerita kang watak wantune becik, tansah mbiyantu paragatama diarani tokoh …..
a. Antagonis
b. peri-perial
c. figuran
d. Protagonis
3. Carita kang nyritakake saka klimaks banjur konflik nganti entek-entekan purnaning crita iku nggunakake alur
a. Maju
b. Mundur
c. Mundur maju
d. Campuran
Wacan 1
“Dinten Kartini menika rak kangge ngurmati Raden Ajeng Kartini, awit piyambakipun sampun maringi tuladha ingkang kedah dipuntindakaken putri Indonesia. Wanita Indonesia menika kedah sekolah lan sinau supados saged sababag kalih para priyanipun. Kamangka kebaya menika raksatunggaling simbol kekiranganipun wanita, kados ingkang dipunngendikakaken Ki dhalang, bilih wanita menika asring kesrimpet tapih kabotan pinjung.”
Jlentrehe Palupi. (Kapethik saking cariyos cekak: Antarane Kartini lan Palupi)
4. Pethikan carita ing nduwur kasebut nuduhake perangan …..
a. Amanat lan irah-irahan
b. Tema lan setting
c. Tema lan watak
d. Setting lan paraga
5. Wose crita kasebut yaiku .....
a. Palupi sarujuk menawa mengeti dina Kartini
b. Palupi ora sarujuk karo pengetan dina Kartini
c. Palupi sarujuk menawa pengetan dina Kartini bocah putri padha nganggo kebaya lan jaritan
d. Palupi ora sarujuk manawa pengetan dina Kartini bocah putri padha nganggo kebaya lan jaritan
6. Kepriye manut panemune Palupi ngenani kebaya iku?
a. Kebaya pinangka simbol kaluwihane wanita
b. Kebaya pinangka simbol kasulistyaning wanita
c. Wanita kang nganggo kebaya tambah ayu lan luwes
d. Kebaya pinangka simbol kekurangane wanita
Bu Marni : “Kepriye ndhuk, kowe gelem
ora?”
Dewi : “Kula jane boten radi cocog
Bu, nanging kula ajrih menawi
bapak duka.”
Bu Marni : “Ora cocog amarga apa
ndhuk? Apa merga bocahe wis
tuwa?”
Dewi : “Boten Bu, amargi kula
sampun gadhah pilihan.”
7. Pacelathon sing dirembug Bu Marni lan Dewi babagan ….
a. Dewi ora cocog karo pilihane wong tuwane
b. Bu Marni lan Dewi wedi karo bapake
c. Bapake Dewi seneng nesu
d. Bu Marni pengin rabi
8. Tokoh Aku ing cerkak Sertifikatku iku jenenge ……..
a. Pak Tegar
b. Pak Yanto
c. Pak Purwo
d. Pak Wardaya
9. Tokoh Pak Wardaya ing cerkak Sertifikatku nduweni watak …….
a. seneng tetulung
b. gampang nesu
c. ngeyel
d. Sabar
10. Amanat kang kinandhut ing cerkak kena kanggo ……
a. tontonan lan tuntunan
b. nambahi sesanggane urip
c. kaca benggala uripe manungsa
d. mangerteni jati dhiri bangsa
Nanging esuke, mruput banget. Sriyanto wis tekan omahe Hartini. Kagawa rasa kuwatir kelangan priya papan ugeraning ati.
11. Pratelan cerkak kasebut nuduhake perangan ……..
a. tema
b. setting
c. alur
d. paraga
12. Urutaning crita saka wiwitan nganti pungkasan diarani …….
a. setting
b. tema
c. alur
d. konflik
13. Papan lan wektu dumadine crita ing cerkak diarani ……….
a. amanat
b. konflik
c. alur
d. setting
Tindak-tanduke Tini ana owah-owahane. Dheweke wis ora nggunakake dhuwite kanggo jajan utawa dolanan. Dhuwit sangu sekolah utawa dhuwit sing ditampa saka wong tuwane, age-age dilebokake celengan.
14. Miturut pratelan ing ndhuwur watake Tini iku …..
a. gemi
b. ngebreh
c. boros
d. medhit
“Duwe kerdhus pira Pak?”
“Ya ana yen mung 40, ning dilangi nole alias 4” Jawabku sakenane.
“ Wooo ditakoni tenanan!” Karo mecucu.
“Lha wong ora tau diklat kok ditakoni kerdus”. Wangsulanku
15. Sing dikarepake kerdhus ana ing pethikan cerkak sertifikatku iku …….
a. kerdhus karton
b. sertifikat lemah
c. kertas rosokan
d. sertifikat pelatihan
Banjur sing taun 1995 pola 150 jam neng ngendi ya? Apa neng ngomah?”Pitakone batinku karo aku ngeling-eling anggonku simpen sertifat mau.“Mbok menawa dadi siji karo SK Pembagian Tugas ing rak buku ngomah!” batinku karo ngeyem-yemi atiku. Budhal Sekolah motor age-age dakblandhange sakayange kareben cepet tekan ngomah. Bubar sholat Duhur lan mangan age-age rak buku dakudhal-udhal kanggo nggoleki Sertifikat Pelatihan. Dakklumpukkake mung ana 7, wiwit taun 2000-nan. Sing tahun 1995 meksa durung ketemu.
16. Pethikan cerkak Sertifikatku ing ndhuwur nuduhake menawa Pak Tegar iku wong sing ……
a. ora setiti, lalen
b. setiti, ngati ati
c. gemi, setiti
d. pinter nyenyimpen
17. Apa sing dikarepake: “dikeruk ngetuk, disusruk mumbul” ana ing cerkak Sertifikatku iku?
a. ora tau duwe dhuwi
b. ora tau kentekan dhuwit
c. dhuwite akeh banget
d. dhuwite simpenan akeh
18. Cergam iku manawa ing istilah padha karo ....
a. Komik
b. Roman
c. Gambar umbul
d. Drama
19. Sajrone praktek maca cerkak, ana bab kang kudu digatekake ing antaranewirasa, tegese ….
a. Ngucapake tembung kanthi cetha
b. Solah bawa trep karo naskah cerkak
c. Bisa mbedakake lan milahake siji-sijine tokoh lan swasana ing cerkak
d. Bisa nyuwarakake saben tokoh kanthi becik
20. Ing ngisor iki titikane cerkak, kajaba ….
a. Asipat naratif
b. Nyritakake sawijining tokoh
c. Asipat fiktif
d. Asipat argumentative
21. Serat Tripama menika anggitanipun ….
a. Sri Mangkunagara IV c. R. Ng. Ranggawarsita
b. Sri Paku Buwana IV d. Sri Paku Alam VIII
22. Serat Tripama dipunanggit wonten ing sekar….
a. Sinom c. Dhandhanggula
b. Asmaradana d. Mijil
23. Paraga ringgit ingkang kangge patuladhan ing Serat Tripama inggih menika ….
a. Sumantri c. Kumbakarna
b. Adipati Karna d. a, b, c leres
24. Harjuna Sasrabahu menika ratu ing negari ….
a. Hastina c. Ngalengka
b. Mahispati d. Ngawangga
25. Raden Sumantri saged kangge patuladhan jalaran ….
a. Raden Sumantri mbelani negarinipun
b. Raden Sumantri netepi tigang gegebengan inggih menika guna, kaya, purun
c. Raden Sumantri nggadhahi watak satriya
d. Raden Sumantri kepengin males kasaenanipun Harjuna Sasrabahu
26. Ingkang pikantuk sebatan “ditya Ngalengka aji” inggih menika ….
a. Kumbakarna c. Anoman
b. Sukrasana d. Rahwana
27. Dasanamanipun tembung diyu ingkang leres inggih menika ….
a. buta, yaksa, wil, danuja c. rewanda, pragosa, wre, wil
b. yaksa, rewanda, maruta, her d. bala kapi, diyu, baskara, her
28. Watak awonipun Raden Sumantri ingkang boten pantes dipuntulad inggih menika ….
a. mentala lan tegel mejahi rayinipun piyambak
b. wani dhateng ratu gustinipun
c. wani dhateng rakanipun Rahwana
d. a lan b leres
29. Kumbakarna saged kangge patuladhan jalaran ….
a. Kumbakarna netepi sumpah satriya males kasaenanipun ingkang raka Rahwana
b. Kumbakarna nggadhahi watak pinter, sugih kaprawiran, lan kendel
c. Kumbakarna anggenipun majeng perang namung mligi mbelani nusa, bangsa lan negarinipun Ngalengka, boten mbelani Rahwana ingkang angkara murka
d. Kumbakarna nggadhahi watak satriya lan tansah mbelani ingkang leres
30. Surya Putra saged kangge patuladhan jalaran ….
a. Surya Putra netepi sumpah satriya lan badhe males kasaenanipun Duryudana
b. Surya Putra netepi tekad satriya tansah mbelani bebener
c. Surya Putra tansah mbangun miturut dhateng Dewi Kunthi
d. Surya Putra tresna dhateng sedherekipun para Pandhawa, senajan para Pandhawa menika benten bapa
31. Surya Putra menika ratu ing ….
a. Ngalengka c. Ngawangga
b. Hastina d. Mahispati
32. Surya Putra kaliyan Pandhawa menika pernahipun ….
a. sedherek tunggil bapa ibu c. sedherek tunggil ibu
b. sedherek tunggil bapa d.sedherek tunggil bapa benten ibu
33. Ingkang mejahi Surya Putra inggih menika …..
a. Duryudana c. Adipati Karna
b. Werkudana d. Arjuna
34. Ibunipun Surya Putra inggih menika ….
a. Dewi Citrawati c. Dewi Sinta
b. Dewi Kunthi d. Dewi Madrim
35. Serat Tripama menika dipuntujokaken kage ….
a. sedaya tiyang c. nem-neman
b. para prajurit d. para siswa
Amenangi jaman edan,
Ewuhaya ing pambudi,
Melu ngedan ora tahan,
Yen tan melu anglakoni,
Boya keduman melik,
Kaliren wekasanipun.
Dilalah karsa Allah,
Begja-begjane kang lali,
Luwih begja kang eling lawan waspada.
36. Tembang ing ndhuwur iku tembang …..
a. Sinom c. Asmaradana
b. Dhandhanggula d. Mijil
37. Tembang ing ndhuwur iku cuplikan saka serat ….
a. Wulangreh c. Wedhatama
b. Kalatidha d. Bharatayuda
38. Tembang ing ndhuwur anggitane …..
a. Sri Sultan HB IX c. Sri Paku Buwana IV
b. Sri Mangkunagara IV d. R. Ng. Ranggawarsita
39. Tembang ing ndhuwur ana 9 …..
a. pada c. gatra
b. guru wilangan d. pupuh
40. Asma timure R. Ng. Ranggawarsita yaiku ….
a. Raden Bagus Burhanudin
b. Bagus Burhan
c. Raden Burham
d. Bagus Burham
41. Sing dikarepake jaman edan yaiku ….
a. jaman sing kepenak c. jaman bubrah aturane
b. jaman larang pangan d. jaman reformasi
42. Kepriye rasaning ati wong sing urip ing jaman edan?
a. bisa tentrem uripe donya akherat
b. rumangsa beja anggone urip
c. wedi yen nganti kaliren
d. ewuh pakewuh wusana rusak tatanane
43. Tegese eling lawan waspada yaiku ….
a. eling marang kabeh tumindak, waspada marang
wong liya
b. eling lan waspada marang wong ala/jahat
c. eling marang Gusti Allah, waspada marang sakabehe
tumindak
d. eling lan waspada supaya ora kaliren
44. Ing ngisor iki kalebu anggitane R. Ng. Ranggawarsita,
Kajaba ….
a. Ramayana c. Jaka lodhang
b. Sabda jati d. Cemporet
45. Recane R. Ng. Ranggawarsita dibangun ing Museum….
a. Gedhong Gajah c. Jogja Kembali
b. Radya Pustaka d. Sana Budaya
Wacan 2
Lamun sira anggeguru kaki,
Amiliha manungsa kang nyata,
Ingkang becik martabate,
Sarta kang wruh ing kukum,
Kang ngibadah lawan wirangi,
Sokur oleh wong tapa,
Ingkang wus amungkul,
Tan mikir pawewehing lyan,
Iku pantes sira guronana kaki,
Sartane kawruhana. (Serat Wulangreh, Sri Paku Buwana IV)
46. Nitik cacahing gatra tembang ing ndhuwur iku tembang ….
a. Sinom c. Dhandhanggula
b. Asmaradana d. Maskumambang
47. Gancaranipun tembang ing nginggil ingkang leres inggih menika ….
a. Yen golek guru, miliha wong kang becik tumindake, kang ngerti tata krama lan isin yen tumindak ala. Sokur wong mau seneng tirakat, seneng ngarep-arep diwenehi wong liya. Mangertia yen wong kang kaya mangkono iku pantes didadekake guru.
b. Menawa kowe maguru, miliha wong kang becik tumindake, kang ngerti ukum, ngibadah, isin yen tumindak ala. Sokur wong mau seneng tirakat ora mung ngarep-arep diwenehi wong liya. Mangertia yen wong kang mangkono iku pantes didadekake guru, ngelmune pantes koksinau.
c. Menawa kowe maguru, miliha wong kang sugih ngelmu, senajan ora ngerti ukum, nanging yen sregep ngibadah lan seneng tirakat wong mau pantes kokdadekake guru.
d. Menawa kowe maguru, aja milih-milih wong, senajan wong mau tumindake ora becik , lan ora ngerti ukum nanging waton sregep ngibadah lan tirakat, wong mau pantes didadekake guru.
48. “Kang ngibadah lawan wirangi”. (Gatra 5) Tembung wirangi tegese ….
a. isin tumindak ala c. tumindake ala
b. tumindakake tansah gawe wiring d. seneng gawe wiring
49. Menawi badhe nyerat sekar macapat kedah nyumerapi paugeranipun sekar macapat, inggih menika …..
a. guru swara, guru lagu, guru gatra
b. guru lagu, guru sastra, guru wilangan
c. guru gatra, guru lagu, guru wilangan
d. guru basa, guru sastra, guru gatra
Wacan 1
Marno mono umure lagi ngancik pat belas taun, sekolahe isih ana klas siji SMP Negri ing sakcedhake desane. Dheweke kuwi putrane Pak Dhukuh Paren ya Pak Saiman, priyayi sing kondhang sugih, becik atine, lan pinter momong rakyat ing padhukuhane. Eman, dene anake lanang sing mung semata wayang iku beda banget watake karo wong tuwane. Dhasar anake wong sugih mula sapenjaluke tansah keturutan. Yen Pak Saiman karo sing putri mono, ora seneng nguja bocah, panyuwune putrane dituruti janji penting lan migunani tumrap sekolahe
50. Kang dudu wewatakane Pak Saiman manut cuplikan cerkak ing dhuwur yaiku ……
a. Becik atine
b. Pinter momong rakyat
c. Nguja anake lanang
d. Nuruti panjaluke anak sauger migunanikanggo sekolahe
51. Pira putrane Pak Saiman manut pethikan cerkak ing ndhuwur?
a. Siji
b. Loro
c. Telu
d. akeh
Wacan 2
“Punika ngaten. Kala wau wonten ing jembatan penyeberangan ngajeng menika, piyambakipun dipunwastani nyopet arta. Dening tiyang-tiyang kathah lajeng dipungebugi ngantos kados ngaten. Keleresan kula sumerep, lajeng kula bekta wonten kantor polisi mriki kaliyan ngrantos ambulans”, ngendikane sawijining bapak polisi njlentrehake
52. Wong sing digebugi mau jalarane ….
52. Wong sing digebugi mau jalarane ….
a. nyopet dhuwit
b. kecopetan dhuwit
c. didakwa nyopet dhuwit
d. arep nyopet dhuwi
53. Pethikan crita ing ndhuwur njupuk setting .....
53. Pethikan crita ing ndhuwur njupuk setting .....
a. Jembatan penyeberangan
b. Mobil ambulans
c. Kantor pos
d. Kantor Polisi
54. Intisarine cuplikan cerkak ing dhuwur yaiku .....
a. Masarakat padha kulina main hakim
b. Copet kudu dibrastha
c. Polisi kudu paring pengayoman marang sapa wae
d. Yen ana ing jembatan penyeberangan kudu ngati-ati
55. Amanat kang kinandhut ing cerkak kena kanggo …
a. Tontonan lan tuntunan
b. Nambahi sesanggane (beban) urip
c. Kaca benggala(tuntunan) uripe manungsa
d. Mangerteni jati dhiri manungsa
56. Kang kalebu crita fiksi gancaran kaya ing ngisor iki, kajaba .....
a. Cerkak
b. Cerbung
c. Geguritan
d. Roman
Wacan 3
“Dinten Kartini menika rak kangge ngurmati Raden Ajeng Kartini, awit piyambakipun sampun maringi tuladha ingkang kedah dipuntindakaken putri Indonesia. Wanita Indonesia menika kedah sekolah lan sinau supados saged sababag kalih para priyanipun. Kamangka kebaya menika rak satunggaling simbol kekiranganipun wanita, kados ingkang dipunngendikakaken Ki dhalang, bilih wanita menika asring kesrimpet tapih kabotan pinjung.”
Jlentrehe Palupi. (Kapethik saking cariyos cekak: Antarane Kartini lan Palupi)
57. Pethikan carita ing nduwur kasebut nuduhake perangan …..
a. Amanat lan irah-irahan
b. Tema lan setting
c. Tema lan watak
d. Setting lan paraga
58. Wose crita kasebut yaiku .....
a. Palupi sarujuk menawa mengeti dina Kartini
b. Palupi ora sarujuk karo pengetan dina Kartini
c. Palupi sarujuk menawa pengetan dina Kartini bocah putri padha nganggo kebaya lan jaritan
d. Palupi ora sarujuk manawa pengetan dina Kartini bocah putri padha nganggo kebaya lan jaritan
59. Kepriye manut panemune Palupi ngenani kebaya iku?
a. Kebaya pinangka simbol kaluwihane wanita
b. Kebaya pinangka simbol kasulistyaning wanita
c. Wanita kang nganggo kebaya tambah ayu lan luwes
d. Kebaya pinangka simbol kekurangane wanita
Wacan 4
Bu Marni : “Kepriye ndhuk, kowe gelem
ora?”
Dewi : “Kula jane boten radi cocog
Bu, nanging kula ajrih menawi
bapak duka.”
Bu Marni : “Ora cocog amarga apa
ndhuk? Apa merga bocahe wis
tuwa?”
Dewi :“Boten Bu, amargi kula
sampun gadhah pilihan.”
60. Pacelathon sing dirembug Bu Marni lan Dewi babagan ….
a. Dewi ora cocog karo pilihane wong tuwane
b. Bu Marni lan Dewi wedi karo bapake
c. Bapake Dewi seneng nesu
d. Bu Marni pengin rabi
